Korytarz historyczny Via Regia w okresie Rusi Kijowskiej - ViaRegiaUkraine
pl
  • uk
  • en
  • de

Korytarz historyczny Via Regia w okresie Rusi Kijowskiej

Istnieje cały szereg dokumentów i znalezisk okresu VIII-X wieku, potwierdzający wymianę między królestwem Franków oraz ziemiami słowiańskimi. Komunikacje na Wschód chroniły słowiańskie budowle wałowe i twierdze, które później zostały zastąpione przez miasta.

W okresie istnienia Rusi Kijowskiej przez jej terytorium przebiegały trzy międzynarodowe arterie: Droga Bursztynowa (od Morza Bałtyckiego do Czarnego przez Wisłę, San i Dniestr), droga od Wikingów do Greków (od Morza Bałtyckiego do Czarnego przez Niewę, Ładogę, Wołchow i Dniepr) oraz droga od Bułgaru na Wołdze do Kalifatu Kordoby w Hiszpanii (przez Wołgę i Okę, dalej przez Ziemię Czernihowską do Kijowa – Halicza – Przemyśla – Krakowa – Pragi – Regensburgu – Trewiru). Ostatni szlak, który przebiegał przez prawie całą Europę, można nazwać Via Regia – drogą transeuropejską.

Powstał w wieku Х, kiedy po przyjęciu islamu Czarna Bułgaria z centrum w Bułgarze nad Wołgą (dzisiaj Kazań) przekształcona została w potężne państwo handlowe, połączone przez Khorezm z dużą jedwabną drogą omijającą Chazarię. Od wieku ХІ ten szlak stał się podstawową tranzytową drogą europejską.

Dopóki nie powstały solidne drogi gruntowe, głównym połączeniem były rzeki. Przy tym na Rusi używane łodzie – małe kaczory Wikingów, mające niewielkie zanurzenie na wodzie, które potrafiły pływać pod wiosłami lub pod żaglami, z łatwością ciągnięte na rolkach po lądzie między rzekami.

Przez Via Regia stolica Rusi otrzymywała jedwab, luksusowe przedmioty, przyprawy, inne orientalne towary i północne futra. W przeciwnym kierunku szli niewolnicy, miód, wosk i rękodzieła. W Kijowie Via Regia przecięta była Drogą od Wikingów do Greków, przez którą dotąd trafiał import bizantyjski i skandynawski.

W zrekonstruowanej formie część ukraińska Via Regia stanem na XI–XIV wiek wyglądała w taki sposób:

Kijów – Korec – Ostrog – Łuck – Lwów – Przemyśl.

Albo w szczegółach: Kijów – Żytomierz – Nowograd-Wołyński (w kronikach Zwiagel) – Korec (stolica Księstwa Koreckiego) – Ostrog – Równe – Klewań – Ołyka (później stolica udziału książąt Radziwiłłów) – Łuck – Dubno – Brody – Plisnesk (dzisiaj w. Podhorce) – Olesko – Busk – Lwów – Sambor – Dobromil – Niżankowice – Przemyśl.

Cała droga była drogą lądową, wraz z instalacją twardej nawierzchni (tzn. droga bita z kamienia skał wapiennych) oraz budownictwem mostów i zamków obronnych. W Х wieku, wychodząc ze statutów miast austriackich i nadreńskich, głównym towarem eksportowym z Rusi byli niewolnicy, miód, wosk, futra, konie, a także sól, wyroby rękodzielnicze, w tym kołowrotek z różowego łupka owruckiego, żelazne kłódki, gliniane zabawki i pisanki. Do Rusi wwożono wyroby rzemieślnicze, broń, metale kolorowe i półfabrykaty z rudy reńskiej, tkaniny i towary luksusowe.

Na Vіа Regia rozprzestrzeniali się także żydowscy kupcy z Kalifatu Kordoby w Adradhanii, którzy handlowali głównie niewolnikami. Takie punkty handlowe były także w Przemyślu i Kijowie. Towary przewożono z Kijowa do Przemyśla czterokołowymi wozami…

Wraz z rozpadem Rusi i powstaniem Księstwa Galicyjskiego i Wołyńskiego, a także powstaniem nowych miast w zachodniej części dzisiejszej Ukrainy, ustabilizowały się i wzmocniły połączenia między Europą Wschodnią i Zachodnią poprzez szlak środkowoniemiecki Via Regia.
W nowych nowoczesnych warunkach ХХІ wieku Via Regia przeżywa okres odrodzenia najpierw jako droga turystyczna, która połącza Europę Wschodnią i Zachodnią, wspiera ich zbliżenie i integrację.