Twierdza Kijowska – to kompleks budowli fortecznych z XVIII-XIX wieku, składający się z kilku ziemnych umocnień i budynków. Zabytek ten jest podstawą Narodowego Muzeum Historyczno-Architektonicznego „Twierdza Kijowska”, które prezentuje największą kolekcję miniatur wojskowo-historycznych w Ukrainie.
Muzeum powstało w 1927 roku, jest jedynym zabytkiem fortyfikacji Ukrainy z XVIII-XIX wieku i jedną z największych na świecie twierdz kamienno-ziemnych, która przetrwała do dziś.
Twierdza Kijowska – to zespół budowli obronnych Kijowa, który powstał w ciągu 15 wieków. Historia fortyfikacji Kijowa rozpoczęła się pod koniec V wieku.
Po najeździe mongolskim w 1240 roku fortyfikacje popadły w ruinę. Za rządów polsko-litewskich rozpoczyna się nowy etap – na górze Chorywica na Podole (Zamek Litewski) powstaje zamek-twierdza.
Już pod rządami państwa rosyjskiego na terenie Kijowa zbudowano fortyfikacje twierdzy od Chreszczatyka do Peczerska. Znaczący rozwój fortyfikacji Kijowa odbywa się pod dowództwem hetmana Iwana Mazepy z rozkazu cesarza Piotra I. Przebudowy na dużą skalę przeprowadzono również za panowania cesarza Mikołaja I, który zatwierdził plan rozbudowy twierdzy.