Katedra Św. Zofii XI-XVIII wieku

Katedra Św. Zofii, czyli Zofia Kijowska – to zabytek ukraińskiej architektury i monumentalnego malarstwa z XI-XVIII wieku, znajdujący się na placu św. Zofii w Kijowie. Jest to jeden z nielicznych zachowanych budynków Rusi Kijowskiej. Zabytek był katedrą i rezydencją metropolitów Kijowskich.

Według źródeł kronikarskich budowę katedry rozpoczął Włodzimierz Wielki, a zakończył w 1037 roku jego syn Jarosław Mądry. Na przestrzeni wieków katedra przetrwała najazdy wroga, grabieże, częściowe zniszczenia, naprawy, odbudowę. W 1240 r. podczas najazdu mongolsko-tatarskiego Katedra Św. Zofii oparła się, ale została uszkodzona i splądrowana.

Do XIII wieku służyła jako główna cerkiew Rusi, miejsce pochówku wielkich książąt Kijowskich. W katedrze przechowywano kroniki, powstała pierwsza biblioteka czasów Rusi Kijowskiej. Katedra popadła w ruinę w XIV wieku, ale została odrestaurowana staraniem metropolity Piotra Mohyły i hetmana Iwana Mazepy.

W 1934 r. teren klasztoru Zofijskiego został ogłoszony Państwowym Rezerwatem Historyczno-Architektonicznym. W 1990 roku zespół klasztoru Zofijskiego został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Zofia przechowuje obecnie największy na świecie zespół unikalnych mozaik i fresków z pierwszej ćwierci XI wieku – 260 m2 mozaiki i 3000 m2 freski.