Cerkiew Świętych Olgi i Elżbiety

Cerkiew Św. Olgi i Elżbiety (dawniej cerkiew św. Elżbiety Węgierskiej) – to czynna cerkiew neogotycka Ukraińskiej Cerkwi Greckokatolickiej we Lwowie, której ostre iglice można zobaczyć zaraz po wyjściu z dworca głównego. Cerkiew została zbudowana w 1913 roku przez cesarza Austro-Węgier Franciszka Józefa I na pamiątkę jego żony Elżbiety Bawarskiej (Habsburg) lub «Sisi», jak nazywał ją sam Józef.

Dziś ten budynek jest najwyższy w mieście (jego wysokość wynosi 88 metrów) i jest jedną z atrakcji Lwowa. Cerkiew harmonijnie łączy północnoniemiecką i francuską architekturę gotycką z «domieszką» stylu romańskiego.

Ponieważ w drugiej połowie XIX wieku we Lwowie mieszkała duża liczba polskojęzycznych osób wyznających katolicyzm, wybór lokalizacji pod budowę został dokonany tak, aby budynek cerkwi zakrywał widok od głównego dworca na Katedrę Św. Jura, która była greckokatolicka.
Podczas ostatniej wizyty do Lwowa dnia 13 września 1903 r. 73-letni Franciszek Józef I brał udział we wmurowaniu kamienia węgielnego pod cerkiew. Budowę cerkwi rozpoczęto dnia 25 września 1904 r. pod kierunkiem inżyniera Karola Richtmana. Kościół budowano przez osiem lat. Procesem kierował architekt Teodor Talewski.

W czasie I Wojny Światowej dzwony cerkwi zostały przetopione na użytek wojskowy. W czasie wojny ukraińsko-polskiej 1918-1919 cerkiew została zniszczona przez artylerię ukraińską. Na ścianie budynku zachował się pomnik «Ex obsidione ruthenorum» («Z ukraińskiego oblężenia 6 i 9 marca 1919»). W 1939 roku budynek został uszkodzony przez bombę, która eksplodowała w pobliżu. Mury świątyni uległy znacznemu zniszczeniu. W 1946 r., za panowania bolszewików, cerkiew zamknięto, na chóry zrzucono resztki piszczałek organowych…

Wiele lat później, w 1991 roku, cerkiew została przekazana wspólnocie greckokatolickiej i konsekrowana jako Cerkiew Św. Olgi i Elżbiety. Dziś wnętrze cerkwi jest proste i skromne: białe ściany, niektóre ciemnoczerwone elementy wystroju, miękkie światło wpadające przez witraże. Nawiasem mówiąc, w 2016 roku grupa witrażystów (Jurij Pawełczuk, Ołeksandr Łyczko) zainstalowała w cerkwi pierwszy w Ukrainie ikonostas witrażowy.

Dużo wysiłku i czasu poświęcono na renowację świątyni, a dziś goście miasta mogą swobodnie cieszyć się tajemniczą atmosferą świątyni codziennie od 8:00 (bez przerwy) do 19:00. Również od 2014 roku można zwiedzać taras widokowy na jednej z wież cerkwi. Oświetlona świątynia wygląda wyjątkowo wieczorem i nocą.