Katedra Ormiańska

Ormiańska Katedra Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny – to zabytek architektury o znaczeniu narodowym we Lwowie, wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO; jedyna świątynia Ormiańskiej Cerkwi Apostolskiej na Zachodniej Ukrainie.

Jej najstarsza część została zbudowana w 1363 roku w stylu ormiańsko-wschodnim przez architekta Doringa. W 1437 roku dobudowano do niej renesansową arkadę. Środkowa część świątyni – barokowa – została ukończona w 1630 roku. Zachodnia – najnowsza – w 1908 roku. Nad wejściem na dziedziniec wznosi się wieża zbudowana w 1571 roku pod kierunkiem architekta Piotra Krasowskiego.

Cała Ormiańska ulica stała się zespołem: ten sam stary układ, domy od XV do XIX wieku z zachowaniem elementów gotyckich, renesansowych i empirowych. Tak więc w centrum Lwowa znajdował się wspaniały zakątek architektoniczny, jakby przeniesiony z Kaukazu. Składa się z katedry pośrodku cmentarza wyłożonego starymi nagrobkami, budynku klasztornego Benedyktynek ormiańskich z dziedzińcem, pałacu arcypasterskiego, domu dla księdza.

W 1925 roku podczas restauracji cerkwi Ormiańskiej we wnęce okiennej odnaleziono malownicze freski z końca XIV wieku: postać Jezusa, św. Jana Teologa w stylu bizantyjskim. Na ścianach świątyni zachowały się freski z czasów późniejszych, a także płaskorzeźby duchownych.
Większość obrazów w cerkwi Ormiańskiej należy do polskiego artysty Jana Henryka Rosena, który pracował w latach 1926-1929. Później wykonał bodaj najpiękniejsze obrazy w prywatnej kaplicy Papieża w Watykanie – w kaplicy Piusa XI.

Po II Wojnie Światowej zespół cerkwi Ormiańskiej nie był wykorzystywany na potrzeby duchowe wiernych. Budynek cerkwi stał się składnicą zabytków muzealnych. W latach 90-ch XX wieku wierzące Ormianie ze Lwowa ożywili Ormiańską Cerkiew Apostolską, która działa do dziś.